Anasayfa
ISO 14068: Karbon Nötrleme
İklim değişikliğiyle mücadelede kurumların attığı adımlar artık yalnızca karbon emisyonlarını azaltmakla sınırlı değil. Artan çevresel farkındalık ve küresel regülasyonlar doğrultusunda, “karbon nötr” olmak, yani salınan sera gazı emisyonlarını dengede tutmak, kurumlar için bir zorunluluk haline geliyor. Bu noktada ISO 14068 standardı, karbon nötrlük beyanlarının nasıl yapılacağına ve doğrulanacağına dair uluslararası geçerliliğe sahip bir çerçeve sunuyor.
ISO 14068 Nedir?
ISO 14068, "Sera Gazları – Karbon Nötrlük için Genel İlkeler ve Gereklilikler" başlığını taşır. Bu standart, kurumların, ürünlerin veya projelerin karbon nötrlüğü hedeflerine ulaşması ve bu durumu şeffaf, hesap verebilir ve tutarlı bir şekilde beyan etmesi için gereken ilkeleri ve şartları tanımlar.
Bu standart sayesinde karbon nötrlüğü:
- Bilimsel yöntemlerle ölçülür,
- Uluslararası tanımlarla ifade edilir,
- Tarafsız ve izlenebilir biçimde raporlanır,
- Gerektiğinde üçüncü taraflarca doğrulanabilir hâle getirilir.
ISO 14068, özellikle gönüllü karbon nötrlüğü taahhütlerinde bulunan kurumlar için referans niteliğindedir.
Karbon Nötrlük Nedir?
Karbon nötrlük, bir kuruluşun belirli bir zaman aralığında saldığı toplam sera gazı emisyonlarını ya azaltarak ya da karbon dengeleme mekanizmaları kullanarak net sıfır seviyesine indirmesidir. Bu, yalnızca azaltım faaliyetlerini değil; karbon kredileri gibi dengeleme stratejilerini de kapsar.
Ancak, rastgele karbon dengelemesi yapmak veya karbon nötr iddiasında bulunmak, hem yasal hem de etik açıdan eleştirilebilir hâle gelebilir. Bu nedenle, karbon nötrlük hedeflerinin ISO 14068 gibi sağlam bir standarda dayandırılması gereklidir.
ISO 14068’in Kapsamı Neleri İçerir?
ISO 14068, aşağıdaki unsurları kapsamlı şekilde ele alır:
- Karbon nötrlüğün tanımı ve sınırları
- Kurumsal, ürün veya etkinlik bazında nötrlük stratejileri
- GHG (sera gazı) emisyonlarının belirlenmesi ve raporlanması
- Azaltım hedeflerinin oluşturulması ve izlenmesi
- Karbon kredisi ve dengeleme mekanizmalarının kabul kriterleri
- Karbon nötrlüğü beyanlarının iletişimi ve doğrulama süreçleri
Kimler İçin Uygundur?
ISO 14068, aşağıdaki kuruluşlar için özellikle yararlıdır:
- Karbon nötr taahhüdü veren şirketler
- Net sıfır hedefi olan kamu kurumları
- Ürün bazlı karbon ayak izi azaltım projeleri geliştiren üreticiler
- Karbon kredisi ve dengeleme sistemlerine yatırım yapan firmalar
- SKDM ve Yeşil Mutabakat kapsamında raporlama yapacak olan sanayi kuruluşları
Bu kurumlar, ISO 14068’i uygulayarak şeffaf, doğrulanabilir ve bilimsel karbon nötrlük hedeflerine ulaşabilir.
Nasıl Uygulanır?
ISO 14068’e göre bir kurumun karbon nötrlük iddiasında bulunabilmesi için şu adımlar izlenmelidir:
- Sera Gazı Emisyonlarının Belirlenmesi:
- ISO 14064-1 standardına göre kurumsal karbon ayak izi hesaplanır.
- Azaltım Planının Oluşturulması:
- Emisyon kaynaklarına yönelik azaltım stratejileri belirlenir.
- Kalan Emisyonların Dengelemesi:
- Kalite kriterlerini karşılayan karbon kredileri kullanılarak dengeleme yapılır.
- İzleme ve Raporlama:
- GHG emisyonları yıllık olarak izlenir, gelişmeler raporlanır.
- Doğrulama:
- Bağımsız bir kuruluş tarafından ISO 14065 ve ISO 14066 çerçevesinde doğrulama yapılır.
Karbon Nötrlüğün Faydaları
- Çevresel Sorumluluk: Net sıfır hedefleri ile çevreye duyarlı kurumsal vizyon oluşturur.
- İklim Politikalarına Uyum: AB Yeşil Mutabakatı, SKDM gibi küresel düzenlemelere hazırlıklı olmanızı sağlar.
- Yatırımcı Güveni: Şeffaf ve belgelenebilir nötrlük hedefleri, sürdürülebilir finansmana erişimi kolaylaştırır.
- Rekabet Avantajı: Karbon yönetimini stratejik bir rekabet unsuruna dönüştürür.
ISO 14068, karbon nötrlük iddialarını bilimsel, şeffaf ve uluslararası kabul görmüş bir yapıya kavuşturur. Günümüzde sadece karbon emisyonlarını azaltmak yeterli değil; bu azaltımın kalıcı, izlenebilir ve güvenilir olması gerekiyor. ISO 14068, bu sürecin bütünsel olarak nasıl yönetileceğini tarif ediyor.
